روغن هیدرولیک فرمان نیاز به تعویض دارد؟

سیستم هیدرولیک فرمان خودرو چیست؟

در سیستم فرمان هیدرولیک، روغن نقش روان‌کننده را دارد. با چرخاندن فرمان، روغن هیدرولیک توسط پمپ، از مخزن به سیستم فرمان خودرو هدایت می‌شود تا چرخ‌ها با صرف نیروی کمتری به چپ و راست بچرخند.

حتی در صورت سلامت قطعات فلزی این سیستم، در صورتی که حجم یا کیفیت روغن هیدرولیک کمتر از حد استاندارد باشد، این فرایند به درستی انجام نمی‌شود. در این صورت علاوه بر این که چرخاندن فرمان به نیروی بیشتری نیاز پیدا می‌کند، اتصالات سیستم نیز دچار آسیب می‌شوند و به درستی عمل نمی‌کنند.
روغن هیدرولیک فرمان خودرو

همانطور که گفتیم، روان‌کنندگی، کاهش اصطکاک و انتقال قدرت از فرمان به چرخ‌ها، تنها بخشی از وظایف روغن هیدرولیک فرمان است. روغن هیدرولیک از قسمت‌های فلزی سیستم فرمان خودرو در برابر زنگ‌زدگی محافظت می‌کند.
علائم فساد روغن هیدرولیک فرمان

اولین نشانه‌های خرابی روغن هیدرولیک خودرو در شکل ظاهری آن قابل مشاهده هستند. تیره شدن رنگ، بوی سوختگی، تغییر ویسکوزیته یا گرانروی و وجود کف و حباب، از نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهند لازم است روغن هیدرولیک فرمان خودرو را عوض کنید.

اما تغییر مشخصات ظاهری تنها علامت فساد روغن هیدرولیک فرمان نیست. خرابی روغن هیدرولیک با گوش دادن به صدای خودرو نیز قابل تشخیص است. اگر چرخش فرمان خودرو با صدای غژغژ همراه است، روغن هیدرولیک کارایی خود را از دست داده و باید عوض شود.

سفت شدن فرمان و مقاومت آن در برابر چرخش نیز از علائم دیگر فساد روغن هیدرولیک فرمان خودرو است. در این صورت بهتر است در اسرع وقت نسبت به تعویض روغن اقدام کنید. چون فشار مداوم و زیاد به سیستم فرمان خودرو، باعث آسیب دیدن قطعاتی نظیر پمپ هیدرولیک و چرخ دنده‌ها می‌شود.
دلایل فساد روغن هیدرولیک فرمان

کاهش سطح روغن هیدرولیک فرمان به افزایش سایش و درگیری قطعات مختلف سیستم فرمان منجر می‌شود. در نتیجه اصطکاک زیاد و مداوم، قطعات دچار شکستی و خوردگی می‌شوند و تراشه‌های قطعات به صورت ذرات معلق در روغن هیدرولیک شناور می‌شوند. این نقطه شروع فساد روغن هیدرولیک فرمان است.

در چنین شرایطی اضافه کردن روغن جدید به سیستم هیدرولیک هم دردی از خودرو دوا نمی‌کند. چون روغن جدید به محض ورود به مخزن، با ذرات معلق روغن قدیمی مخلوط می‌شود و خاصیت خود را از دست می‌دهد.

به روغن هیدرولیک افزودنی‌هایی اضافه می‌شوند که از اجزای سیستم در مقابل سایش و خوردگی محافظت می‌کنند. کاهش غلظت این افزودنی‌ها هم می‌تواند به فساد روغن هیدرولیک فرمان منجر شود.

از عوامل دیگری که بر کاهش عمر مفید روغن هیدرولیک فرمان تاثیر می‌گذارد، دمای موتور است. بنابراین در مناطق گرمسیر باید در فواصل زمانی کوتاه‌تری نسبت به تعویض آن اقدام کرد.
عواقب عوض نکردن روغن هیدرولیک

سایش و شکستگی و خوردگی اجزای سیستم فرمان، فقط یکی از عوارض عوض نکردن به موقع روغن هیدرولیک فرمان است. باقی ماندن روغن فاسد در سیستم فرمان می‌تواند در نهایت موجب رسوب آلودگی‌ها در مخازن و لوله‌ها و گرفتگی آنها شود. در این صورت حتی پس از تعویض روغن هیدرولیک، با مشکلاتی در سیستم فرمان خودرو مواجه خواهید بود که جز با زدودن رسوب و گرفتگی برطرف نمی‌شوند.
اصول چک کردن روغن هیدرولیک فرمان

چک کردن روغن هیدرولیک اصول خود را دارد. اگر این اصول را رعایت نکنید، سطح روغن در مخزن با خطا (کمتر یا بیشتر از سطح واقعی) محاسبه می‌شود.

این که سطح روغن هیدرولیک را در چه حالتی اندازه بگیرید، بسته به نوع خودرو متفاوت است. اما توصیه می‌شود موتور را روشن کنید و در حالی که ماشین به صورت درجا کار می‌کند، فرمان را چند بار به چپ و راست بچرخانید.

در بیشتر خودروها مخزن روغن هیدرولیک فرمان به شکل استوانه‌ و از جنس پلاستیک یا فلز است و نزدیک تسمه هیدرولیک قرار دارد. اگر موفق نشدید مخزن را پیدا کنید، دفترچه راهنمای خودرو را مطالعه کنید.

اگر جنس مخزن از پلاستیک شفاف باشد، سطح روغن مشخص است و نیازی نیست در آن را باز کنید. اما اگر از فلز یا پلاستیک کدر ساخته شده باشد، باید در آن را باز کنید و از نشانگر یا Gage که زیر در نصب شده، برای اندازه‌گیری سطح روغن استفاده کنید.

اگر از نشانگر استفاده می‌کنید، ابتدا آن را از مخزن خارج و تمیز کنید و دوباره در مخزن قرار دهید. چون در اثر حرکت و تکان‌های ماشین، ممکن است کاملاً به روغن آلوده شده باشد و شما را گمراه کند.

در برخی از خودروها روی مخزن درجه‌بندی وجود دارد. درجه Hot سطح مناسب روغن هیدرولیک در زمان گرم بودن موتور را نشان می‌دهد. درجه Cold هم نشان می‌دهد که وقتی موتور ماشین سرد است، سطح روغن هیدرولیک چقدر باید باشد. ممکن است از درجه‌بندی‌های مشابهی تحت عنوان Min یا Max هم استفاده شده باشد.

اگر سطح روغن پایین تر از حد استاندارد است، به مخزن روغن اضافه کنید تا بسته وضعیت ماشین به درجه مناسب (Hot/Clod یا Min/Max) برسد. مراقب باشید روغن سر نرود.

از رنگ روغن هم غافل نشوید. روغن هیدرولیک سالم، شفاف و به رنگ صورتی یا کهربایی است. اگر روغن شفافیت خود را از دست داده و سیاه یا قهوه‌ای است، لازم است عوض شود. به علاوه سیستم هیدرولیک هم باید بازبینی و رفع عیب شود.